برندگان و بازندگان تغییرات جوی چه کسانی هستند؟
به گزارش وبلاگ خرید اینترنتی، هیچ شکی نیست که تنوع زیستی زمین در اثر تغییرات آب و هوایی و تخریب زیستگاه مورد تهدید قرار گرفته است. در سال 2022، صندوق جهانی حیات وحش (WWF) گزارش سیاره زنده را منتشر کرد که کاهش 69 درصدی فراوانی نسبی گونه های تحت نظارت را از سال 1970 نشان می داد. در حال حاضر، یک میلیون گونه در سراسر سیاره ما با خطر انقراض روبرو هستند. شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد زمین در حال تجربه ششمین انقراض جمعی خود است.
همزمان که تغییرات آب و هوایی دنیا ما را متحول می نماید تاثیرات آن به طور نابرابر احساس می گردد، به طوری که بعضی از حیوانات برای بقا کوشش می نمایند و بعضی دیگر راه هایی برای غلبه بر چالش های ناشی از آن پیدا می نمایند، اما چه حیواناتی می توانند از این بحران دنیای جان سالم به در ببرند؟
به نقل از لایوساینس، جووانی استرونا (Giovanni Strona)، بوم شناس و استادیار سابق دانشگاه هلسینکی (Helsinki) که اکنون محقق کمیسیون اروپا است، می گوید: این پدیده تحت عنوان برندگان و بازندگان تغییرات آب و هوایی توصیف می گردد. استرونا در سال 2022 مطالعه ای انجام داد که در مجله Science Advances منتشر شده است.
این مطالعه نشان داد که در یک سناریو با انتشار کربن میانه، تقریباً 20 درصد از تنوع زیستی مهره داران سراسر دنیا تا انتها قرن از دست خواهد رفت. در بدترین سناریو نیز این تلفات تقریباً به 30 درصد می رسد؛ بنابراین کدام حیوانات برنده خواهند شد و در شرایط افزایش دما، خشکسالی و از دست دادن زیستگاه چگونه زندگی خواهند کرد؟
همه چیز به هم متصل است
هیچ شکی نیست که تنوع زیستی زمین در اثر تغییرات آب و هوایی و تخریب زیستگاه مورد تهدید قرار گرفته است. در سال 2022، صندوق دنیای حیات وحش (WWF) گزارش سیاره زنده را منتشر کرد که کاهش 69 درصدی فراوانی نسبی گونه های تحت نظارت را از سال 1970 نشان می داد. در حال حاضر، یک میلیون گونه در سراسر سیاره ما با خطر انقراض روبرو هستند. شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد زمین در حال تجربه ششمین انقراض جمعی خود است.
تغییرات اقلیمی تحت روش های پیچیده ای که به هم مرتبط هستند به افزایش خطر انقراض یاری می نماید. بعضی از این روش ها هنوز ناشناخته به جای مانده اند. این تغییرات به طور مستقیم با ایجاد پدیده های آب و هوایی شدید، مانند طوفان و با افزایش دما یا کاهش بارندگی فراتر از آستانه تحمل یک گونه برای زنده ماندن و بعلاوه با کوچک شدن زیستگاه های کلیدی که حیوانات به آن ها وابسته هستند بر جمعیت گونه ها تاثیر می گذارند.
همانطور که تحقیقات استرونا نشان داده است تغییرات آب و هوایی بعلاوه می تواند اثرات غیرمستقیمی داشته باشد. او و تیمش چندین مدل از زمین ساختند که شامل بیش از 15 هزار شبکه غذایی برای نشان دادن ارتباط هزاران گونه مهره دار زمینی است. سپس سناریو های مختلف تغییر اقلیم و کاربری زمین را در این اکوسیستم ها شبیه سازی کردند.
شبیه سازی های آن ها نشان داد زمانی که تغییرات آب و هوایی به طور مستقیم باعث از بین رفتن یک گونه می گردد، چندین گونه دیگر نیز که برای غذا، گرده افشانی یا سایر خدمات اکوسیستمی به آن گونه وابسته بوده اند، از بین می روند.
این پژوهش پیش بینی می نماید که این اثر دومینو وار که با عنوان انقراض همزمان شناخته می گردد، باعث کاهش تنوع گونه های مهره داران در زمین در پی تغییرات آب و هوایی پیش بینی شده خواهد شد. به گفته استرونا، از آنجایی که این مطالعه تاثیر تغییر آب و هوا بر جوامع حشرات یا گیاهان را مدل سازی ننموده است، این یافته ها احتمالاً خوش بینانه هستند.
پیچیدگی روابط بزرگ میان حیوانات در اکوسیستم های طبیعی به همراه عدم اطمینان در خصوص چگونگی تغییرات شدید آب و هوا آنالیز این نوع داده ها و مشخص دقیق اینکه کدام حیوانات با گرم شدن دنیا بهتر از سایرین عمل خواهند کرد را سخت می نماید.
با این حال، تحقیقات استرونا یک روند کلی را نشان داد. او شرح می دهد: ما دریافتیم که گونه های بزرگ تر و گونه هایی که در سطوح تغذیه ای بالاتر در زنجیره غذایی قرار دارند تحت تاثیرات نامطلوب بیشتری قرار خواهند گرفت؛ بنابراین حیواناتی که موقعیت های پایین تری در زنجیره غذایی دارند، مانند حشرات یا جوندگان، ممکن است در دنیای گرم تر زندگی بهتری داشته باشند.
حیوانات سازگار
گونه های بزرگ تر فراوری مثل کندتری دارند و این سرنخ دیگری است که محققان آن را به آسیب پذیری در مقابل تغییرات آب و هوایی مرتبط دانسته اند.
مطالعه تازه دیگری که در مجله Global Change Biology منتشر شده است، به آنالیز 461 گونه جانوری در شش قاره پرداخت و اثرات مخرب استفاده از خشکی های زمین و تغییرات دما را بر جمعیت آن ها تحلیل کرد.
گونزالو آلبالادجو روبلز (Gonzalo Albaladejo Robles)، نویسنده ارشد این مطالعه، زیست شناس حفظ منابع طبیعی در کالج دانشگاهی لندن می گوید: آنچه در مطالعه خود دریافتیم این است که گونه هایی که واقعا سریع فراوری مثل می نمایند، در بهره برداری از زیستگاه های تازه عملکرد خوبی دارند. آن ها انرژی را دریافت و فراوری مثل می نمایند.
فراوری مثل سریع تر ممکن است برای گونه هایی که در شرایط آب و هوایی متغیر زندگی می نمایند، مفید باشد، زیرا آن ها با تغییر زیستگاه سازگارتر هستند. آلبالادجو روبلز شرح داد که چرخه های فراوری مثل سریع به این گونه ها فرصتی برای زنده ماندن می دهد. در همین حال، حیواناتی که فراوری مثل کندتری داشتند روندی معکوس را در این مطالعه نشان دادند و جمعیت آن ها با تغییر دما و زیستگاه کاهش یافت.
سایز موجودات نیز یکی عواملی است که می تواند بر علیه گونه ها عمل کند. آلبالادجو روبلز گفت، برای مثال، حیوانات بزرگتر ممکن است بیشتر تحت تاثیر تغییرات آب و هوایی قرار بگیرند، زیرا آن ها معمولاً به بخش های بزرگ تری از زیستگاه و بعلاوه غذای بیشتری احتیاج دارند که به راحتی به وسیله تغییرات آب و هوایی تحت خطر قرار می گیرد.
آلبالادجو روبلز می گوید: اگر شما یک فیل باشید، به احتمال زیاد نسبت به سایر گونه های کوچک تر که به منابع کمتری احتیاج دارند، نسبت به خشکسالی های شدید و بعلاوه جنگل زدایی حساس تر خواهید بود. به طور کلی، احتمال بیشتری وجود دارد که گونه های کوچک در نتیجه تغییرات ناشی از فعالیت های انسان، مانند تغییرات آب و هوا و تغییر کاربری زمین، جان سالم به در ببرند.
گونه هایی که رژیم غذایی خاص دارند مانند پاندا ها و کوالا ها نیز ممکن است تحت تاثیر تغییرات محیطی در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند. در مقابل، رژیم غذایی گسترده موجودات همه چیزخوار، مانند کلاغ ها و راکون ها، طیف وسیعی از غذا ها را در اختیار آن ها قرار می دهد تا در صورت ناپدید شدن یک منبع غذایی، از منابع دیگر استفاده نمایند.
توانایی مهاجرت و سازگاری با زیستگاه های مختلف نیز می تواند حیوانات را در برابر آینده نامعلوم بیمه کند. به عنوان مثال، بسیاری از موجوداتی که فقط در عرض های جغرافیایی یخ زده یا صخره های مرجانی می توانند زنده بمانند، مواردی که در اثر گرم شدن مداوم کاهش می یابند، با خطرات بیشتری روبرو هستند.
تحقیقات بعلاوه شواهدی را کشف نموده است که نشان می دهد حیواناتی مانند طوطی، خفاش ها و حشره خوار ها در طول نسل ها تغییر شکل می دهند و منقار، بال ها و دم های بزرگتری به دست می آورند که به آن ها یاری می نماید در شرایط آب و هوایی گرم به طور موثرتری خنک و سازگارتر شوند.
همه این ها نشان می دهد که حیواناتی که در برابر تغییرات زیستگاه و دما انعطاف پذیرتر هستند، به احتمال زیاد در دنیا گرمتر رشد می نمایند. برای به دست آوردن سرنخ هایی در خصوص اینکه کدام گونه ها در آینده ممکن است جان سالم به در ببرند، کافی است نگاهی به گونه هایی بیاندازید که فراوری مثل سریعی دارند و در نامناسب ترین زیستگاه های سیاره ما یعنی شهر ها حضور دارند. این موجودات شامل سوسک ها، موش ها، کلاغ ها، کبوتر ها و بعضی از شکارچیان، میمون ها و راکون ها می شوند.
البته چنین سناریویی با این فرض است که ما به سطوح فاجعه بار گرمایی که فراتر از تحمل این گونه ها است، نرسیم.
اگر گرما فراتر از آن برود، دنیای را خواهیم دید که پر از موجودات سخت جانی همانند خرس های آبی است. این موجودات کوچک می توانند به حالت خواب زمستانی بروند که تقریباً به طور کامل متابولیسم آن ها را متوقف می نماید و آن ها را قادر می سازد تا سرمای شدید منفی 196 درجه سانتیگراد و گرمای 150 درجه سانتیگراد را تحمل نمایند.
با این وجود، براساس بعضی از تحقیقات پیشین استرونا، بدن های به ظاهر غیرقابل تخریب آن ها نیز محدودیت هایی دارد. این مطالعه که در ژورنال Scientific Reports منتشر شده است، چگونگی عملکرد خرس های آبی در سرما و گرمای شدید را به تنهایی شبیه سازی می نماید. این تحقیق نشان داد که خرس های آبی می توانند در برابر دمای به شدت بالا و پایین جان سالم به در ببرند. اما زمانی که محققان ارتباط گونه های دیگر که بر اکوسیستم خرس های آبی تاثیر دارند در نظر گرفتند، متوجه شدند که خرس های آبی تحت دما های به شدت بالا آسیب پذیر هستند و جوامع آن ها کاهش می یابد.
استرونا می گوید: خرس های آبی به خودی خود بسیار مقاوم هستند، اما برای زنده ماندن به گونه های دیگر احتیاج دارند.
به جای اینکه به زنده ماندن بعضی گونه ها هنگام تغییرات آب و هوایی امید داشته باشیم، باید از کل اکوسیستم ها محافظت کنیم. کارشناسان می گویند که این به معنای کاهش گرمایش هوا با کاهش مصرف سوخت های فسیلی، محدود کردن تخریب زیستگاه ها و کاهش تاثیر سایر فعالیت های انسانی بر حیات وحش است.
این پیش بینی ها می توانند با ایجاد تمرکز بر حیوانات آسیب پذیری که به توجه فوری ما احتیاج دارند یاری نماینده باشند.
استرونا: تصور من این است که بازنده ها بسیار بیشتر از برندگان خواهند بود و در نهایت، ممکن است ما نیز جزو این بازندگان باشیمدر کنار تحقیقاتی مانند تحقیقات اخیر که زیستگاه های در معرض خطر را شناسایی می نمایند می توانیم فعالانه از کل اکوسیستم هایی که گونه ها را به هم مرتبط نگه می دارند، محافظت کنیم.
استرونا می گوید: شاید برندگانی وجود داشته باشند. اما به نظر من آنچه مهم است، توازن خالص است. تصور من این است که بازنده ها بسیار بیشتر از برندگان خواهند بود و در نهایت، ممکن است ما نیز جزو این بازندگان باشیم.
منبع: فرادید