افزایش عایدی های ملی با تکمیل زنجیره ارزش صنایع نفت و گاز، ایران دارای مزیت نسبی در صنعت متانول - وبلاگ خرید اینترنتی

به گزارش وبلاگ خرید اینترنتی، ایران به اسم یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفت و گاز در دنیا در کنار وجود نیرو های متخصص و دسترسی به آب های آزاد بین المللی و هزینه مناسب نیروی انسانی و موقعیت جغرافیایی ممتاز و کیفیت خوب محصولات، دارای مزیت نسبی در حوزه نفت و گاز و به تبع زنجیره ارزش آن است.

گروه مالی وبلاگ خرید اینترنتی- محمدجواد بختیاران؛ متانول به اسم یکی از محصولات استراتژیک در فراوری بسیاری از محصولات نهایی مانند حلال ها، رنگ ها، پلاستیک ها و ضدیخ ها مورد استفاده قرار می گیرد. تنوع مشتقات متانول و استفاده آن در صنایع مختلف، این محصول را به اسم یک کالای استراتژیک مطرح ساخته است و هم از این روی نوسان قیمت آن بر بسیاری از صنایع فراوریی اثر می گذارد. قسمت اعظم متانول فراوریی در جهان صرف فراوری فرمالدئید ها و اسید استیک و MTBE (محصولی جهت افزایش عدد اکتان سوخت به آن اضافه می گردد) می گردد.

از کاربرد های زنجیره فراوریات پایین دست متانول؛ اسید استیک، فرمالدئید مورد استفاده در ضدعفونی ها، رزین های فرمالدئید مورد استفاده در ساخت اسفنج ها، MBTE مورد استفاده جهت افزایش عدد اکتان سوخت، اتیلن و پروپیلن، متیل آمین، حلال نرمال متیل پیرولیدون از مواد مورد استفاده در صنایع فراوری روغن های روان کننده، آلکیل آلکانول آمین ها مورد استفاده در صنعت داروسازی می باشد.

یکی از اصول اساسی در جهانی تجارت و اقتصاد توجه به مزیت های نسبی در هر کشور است که در صورت توجه درست به مزیت نسبی کشور ها می توانند با هزینه کمتر در راستا درست رشد و توسعه مالی قرار گیرند. در واقع مزیت نسبی به این معناست که یک کشور شاید بتواند به طور بالقوه دست به فراوری همه چیز بزند، اما این فراوری با هزینه فرصت بالایی همراه خواهد بود که در نتیجه به عقب ماندگی کشور ها منجر خواهد شد.

ایران به اسم یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر نفت و گازی در جهان در کنار وجود نیرو های متخصص و توانمند و بعلاوه دسترسی به آب های آزاد بین المللی و هزینه مناسب نیروی انسانی و موقعیت جغرافیایی ممتاز ایران و کیفیت خوب محصولات دارای مزیت نسبی در حوزه نفت و گاز و به تبع زنجیره ارزش آن است. یک قسمت از این زنجیره تبدیل گاز سنتز به متانول می باشد که در کشور ما هم به خوبی از آن استفاده شده است و پتروشیمی های زاگرس و فن آوران و خارک از آن جمله می باشند. طبق آمار منتشر شده به وسیله موسسه MMSA، در سال 2020، فراوری و مصرف جهانی متانول بالغ بر 107.82 میلیون تن و تجارت جهانی آن حدود 27.98 میلیون تن می باشد. ظرفیت فراوری متانول ایران 12 میلیون تن است که 11 درصد فراوری و 42.8 درصد تجارت متانول جهان را پوشش می دهد.

اما بهتر شدن و کسب عایدی های بیشتری در حوزه نفت و گاز با تکمیل زنجیره ارزش آن امکان پذیر می باشد و می تواند ایران را در این حوزه تبدیل به یک قطب نماید. MTO و MTP یعنی فرآیند تبدیل متانول به الفین و تبدیل متانول به پلیمر از جمله روش های تکمیل زنجیره ارزش این صنعت می باشد. نرخ های هرتن پلیمر در حدود 3 تا 4 برابر هر تن متانول می باشد که این موضوع هم خود از جذابیت های این حوزه می باشد. در نمودار زیر درصد فراوری پروپیلن به روش های مختلف در جهان را مشاهده می کنیم که نشان دهنده تازه بودن این حوزه در جهان می باشد. بعلاوه در تصویر شماره 2 هم فرآیند MTO را در چین می توان ملاحظه نمود که البته مزیت ایران در ابتدای چرخه یعنی استفاده از گاز به جای زغال سنگ می باشد.

در گزارشی که متانکس در ماه می سال 2016 منتشر نمود توجه ویژه ای به این موضوع کرده است و از فرایند رو به رشد آن سخن به میان آورده است؛ که نشان از لزوم توجه ویژه صنایع ما به این حوزه دارد؛ که البته نکته حائز اهمیت این است که مجددا می توان به توسعه و تکمیل زنجیره ارزش صنایع پایین دستی ناشی از الفین ها و پلیمر ها پرداخت.

نتیجه گیری

هر دو فرآیند تبدیل متانول به الفین، دارای پسابی با حجمی در حدود 2 برابر اندازه فراوری محصول اصلی است و امکان کاهش پساب با توجه به مکانیسم واکنش های شیمیایی میسر نیست. با توجه به اندازه مصرف خوراک متانول برای فراوری الفین های سبک (بیش از 3 تن متانول به ازای فراوری یک تن اتیلن یا پروپیلن) و با در نظر گرفتن قیمت تجاری متانول، حاشیه سود محاسبه شده برای واحد های MTO و MTP در جهان نازل است و این واحد ها از نظر مالی قابل توجیه نیست. البته در ایران با در نظر گرفتن گاز مقرون به صرفه قیمت و بعلاوه ایجاد واحد های MTO و MTP در کنار واحد های فراوری متانول و بعلاوه کاهش منطقی مالیات و در نهایت ورود کارشناسان فناوری جهت بهبود انجام این فرآیند در کشورمان می تواند منجر به توجیه پذیری مالی آن گردد و در واقع این نشانگر وجود مزیت نسبی زنجیره ارزش MTO در کشورمان می باشیم.

منابع: شرکت نفت و گاز پارس/ شرکت پتروشیمی فن آوران