زمستان پربارشی نداریم - وبلاگ خرید اینترنتی

به گزارش وبلاگ خرید اینترنتی، تهران (پانا) - ماجرای آب هست ولی کم است هر قدر و هر زمانی که مایه طنز و شوخی های مجازی بود، حالا واقعیتی انکارناپذیر و جدی تر از همواره است. هر رسانه ای را که نگاه می کنیم، اخبار را که بالا و پایین می کنیم، به اظهارات مسئولان و کارشناسان که رجوع می کنیم، همه از جدی بودن ماجرای کم آبی در کشور نوشته و گفته اند. جدی تر از همواره!

به گزارش ایسنا، روزنامه فرهیختگان در ادامه نوشت: الان مهرماه را پشت سر گذاشته ایم و در همین تهران خودمان، در تمام مهرماه، جز یک بارندگی خفیف، شاهد هیچ بارش دیگری نبودیم، شرایط سدها به شدت نگران کننده است و حتی زمزمه هایی مبنی بر قطعی آب در روزهای آینده آن هم در فصول سرد سال به گوش می رسد. چقدر از این ماجرا مربوط به تغییرات اقلیمی است؟ چقدر مربوط به عدم مدیریت صحیح منابع؟ چقدر... . شاید متر و معیار دقیقی وجود نداشته باشد، اما به هرشکل، ما الان دقیقا وسط یک بحران عجیب و البته ترسناک ایستاده ایم و چشم به آسمان دوخته و منتظر رحمتیم. متاسفانه پیش بینی ها هم منظره خوبی را نشان نمی دهند و خبری از توهم ترسالی هم نیست. آنهایی هم که ادعای ورود ایران به دوره ترسالی را داشتند، روزه سکوت گرفته اند و خبری ازشان نیست. همه چیز همان آب است، ولی کم و تکراری است. با این قید که این بار آب خیلی کمتر است. با این مقدمه ابتدا به آمارهای اعلام شده از سوی مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری تاسیسات آبی و برقابی شرکت آب منطقه ای تهران و کارشناسان این حوزه که در ایسنا منتشر شده اشاره می کنیم و بعد هم گفت وگویی با یکی از مسئولان و کارشناسان این حوزه خواهیم داشت.

وخامت اوضاع کشور از لحاظ بارندگی؛ انرژی برقابی از چرخه فراوری خارج شد!

سوای این آمار و اطلاعات گفت وگویی با احد وظیفه، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور هم داشتیم و او در ارتباط با مخمصه آبی که در آن گرفتار شدیم گفت: درباره شرایط جاری خدمت شما نکته ای را بیان کنم؛ شرایط فعلی ما همانطور که اشاره نمودید اصلا خوب نیست. در جاهایی تنش آبی و شرایط بحرانی است، به خصوص در جنوب غرب، جنوب، نیمه شرقی کشور این شرایط است. شاید کمترین تنش آبی در منطقه ها شمالی تر کشور داریم ولی با توجه به جمعیت تهران علی رغم اینکه بارندگی تهران، قزوین و... که منابع آب آنها مشترک است، سال قبل 25 درصد زیر نرمال بود ولی با توجه به کمیت و نفوسی که در استان تهران و همین طور در البرز ساکن است در شرایط تنش آبی قرار داریم. به طورکلی از نظر بارندگی یکی از خشک ترین سال ها را سپری کردیم، به طوری که در استان های جنوب غرب، غرب و جنوب و بعلاوه نیمه شرقی از حدود 75-50 درصد بارندگی ها زیر نرمال بود و این خیلی شرایط وخیمی را ایجاد نموده است. نیمه شرقی کشور منطقه بیابانی و کویری است و بارش سالانه خیلی نیست و بین 150-100 میلی متر است ولی در نیمه غربی به خصوص کرمانشاه، ایلام و چهارمحال که سرچشمه رودهای بزرگ هستند، کاهش بارندگی از 50-30 درصد در این استان ها کمبود جدی در منابع آبی ایجاد نموده است. به طورکلی هیچ استانی در کشور نیست که از حدود 20 درصد بارندگی کمتر از نرمال داشته باشد، یعنی همه کشور دچار خشکسالی شده اند به خصوص نیمه غربی، جنوب غربی و جنوب و نیمه شرقی. یعنی غالب کشور خشکسالی شدیدی را سپری نموده اند و نتیجه همین شده که اشاره نمودید، دبی رودخانه ها کاهش یافته، انرژی برقابی از چرخه فراوری خارج شده وخسارت هنگفتی در کشاورزی وارد نموده اما برای سال آینده تنش آبی بخشی از این امر است و حتی بر آب شرب که در خیلی از شهرها از آب جاری تامین می شد اثر شدید خود را گذاشته است، بعلاوه به دلیل کمبود بارش و گرم تر از نرمال شدن هوا در زمستان گذشته بارش برف کمتر بود و زودتر از موعد هم ذوب شد، درنتیجه کمبود جدی را در آب شرب در خیلی از نقاط شاهدیم.

20 استان کشور حتی یک قطره هم بارندگی نداشتند!

وظیفه در ادامه به شرایط سال آبی جاری اشاره نمود و گفت: برای سال آبی جاری از ابتدا با کم بارشی روبرو هستیم. الان که مهرماه سپری شده بین 50-40 درصد بارش ها کمتر از نرمال است و این میانه کشوری است، خیلی از استان ها هم بارش نداشته اند. بیش از 20 استان قطره ای باران ندیده اند، مثل کردستان، کرمانشاه، ایلام و... . این استان ها همیشه در این زمان از سال بارندگی داشتند و سال جاری هیچ بارشی نبود یا بارندگی به شدت زیر نرمال بود. در دو استان گیلان و گلستان بارندگی در حد نرم و بالای نرم است و بقیه استان ها یا زیر نرمال هستند یا اصلا بارندگی نداشته اند. در 10 روز آینده سیستمی داریم که اواخر این هفته از شمال عبور می نماید و بارندگی خوبی در خطه شمال و نوار شمالی کشور خواهیم داشت. متاسفانه در جنوب البرز و به ویژه در غرب بارندگی ها طی دوهفته اخیر زیر نرمال بود، منتها تا 10 روز آینده بارندگی را در پهنه غربی کشور داریم که اگر به طورکلی بخواهم تا خاتمه پاییز بیان کنم بارندگی به خصوص در آبان ماه به شدت زیر نرمال است، به این دلیل که بخش خوبی از بارش مربوط به این ماه است. میانه بارش کشور در آبان 23-22 میلی متر است که گمان می رود بخش عمده ای از آن را در این ماه دریافت نکنیم. به نظر می رسد براساس خروجی های عددی در اواخر پاییز و اوایل زمستان شرایط به نرمال نزدیک گردد. زمستانی که سال گذشته طی کردیم خیلی خشک بود، بارندگی ها بسیار کمتر از نرمال بود، انتظار بر این است که سال جاری زمستان به بدی سال گذشته نباشد. به طورکلی شرایط در حد نرمال و با گرایش زیر نرمال است، یعنی انتظار سالی تر و بارندگی بیش از نرمال خیلی بعید است. بیشتر گرایش بر این است زمستان که عمده بارش ها در این فصل است به شرایط نرمال نزدیک گردد و برای بهار از الان می توان گفت پیش بینی زود است و درمجموع برای پاییز بارش کمتر از نرمال- مهر کمتر از 50 درصد زیر نرمال، آبان همچنان زیر نرمال خواهد بود. انتظار این است که در آذرماه شرایط بهتر گردد به خصوص نیمه آبان تا آذر- منتها به طورکلی آذرماه مثل مهر و آبان کم بارش است. در زمستان احتمال اینکه بارندگی ها به حد نرمال برسد، قابل ملاحظه است و درباره بهار زود است که الان بیان کنم.

چاره ای جز آبرسانی تانکری در بعضی از منطقه ها کشور نیست

رئیس مرکز خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ادامه داد: در زمستان اراضی کشاورزی در شمال کشور آبیاری ندارند. منابع آبی، سرچشمه های رودخانه های تهران معمولا بالادست سدهاست و عموما ویلاسازی و استخر در منابع بالادست رودخانه ها بسیار است و در زمستان این منابع تعطیل می گردد و کمتر آب مصرف می گردد، بنابراین مصرف آب به مقدار تابستان نخواهد بود. همین آبی که وجود دارد، فرصت می یابد که وارد سد گردد. بعلاوه دما پایین است و تبخیر به مقدار تابستان نیست، در پاییز بارندگی هایی داریم و حجم دبی رودخانه ها از این پایین تر نیست و به تدریج رشد می نماید ولی دو، سه هفته ای فاصله داریم. اگر این چنین باشد و در دو، سه هفته قطعی آب نداشته باشیم بعد از آن مساله قطعی در اراضی شمالی نداریم ولی در اراضی جنوبی کماکان هم فاصله بارندگی تا آغاز بارش زیادتر است و هم منابع آبی محدود است، مشکل زاست. کمااینکه در خیلی از استان ها همانند فارس، کرمان، سیستان وبلوچستان، هرمزگان، بوشهر و... با تانکر آبرسانی به روستاها انجام می گردد.

تغییرات اقلیمی و آینده بحرانی ایران

وظیفه در پاسخ به این سوال که شرایط موجود از قبل پیش بینی شده بود یا نه، گفت: پیش بینی ها عمدتا فصلی است، پیش بینی ها شامل روزانه، هفتگی، ماهانه و فصلی است. همه اینها اگر به صورت کلی مشاهده گردد، کمااینکه رسما در جلسات بیان می گردد و هفته نامه و ماهنامه داریم که به هیات دولت ارائه می گردد و همه این شرایط پیش بینی شده است. بارش های کمتر از نرمال پیش بینی و ارائه شده است، کم وبیش با همین پیش بینی هاست که در این شرایط آب به این شکل است. اگر این پیش بینی ها صورت نمی گرفت، شرایط می توانست بدتر از این گردد؛ مثلا با مدیریت نسبی که وجود دارد و تا حدی سختگیرانه است، اقداماتی انجام شد مثلا سال جاری برنج در خیلی از استان ها کاشته نشد تا آب ذخیره گردد. ممکن است به صورت غیرقانونی این کار صورت گیرد ولی به صورت قانونی ممنوع بوده است. به خاطر همین پیش بینی ها این اقدامات صورت گرفته و پیش بینی ها به صورت فصلی است و احتمال خطا وجود دارد، به خصوص به صورت منطقه ای خطا وجود دارد، چون ناشناخته هایی برای پیش بینی فصلی قابل ملاحظه است. کماکان این پیش بینی ها تا حد زیادی یعنی حداقل تا 70-60 درصد قابل اعتماد هستند و براساس همین تصمیم گیری در مدیریت آب و کشاورزی اعمال می گردد ولی در منظره کوتاه مدت به دلیل عدم قطعیت ها مثلا بهار قابل پیش بینی نیست. فرایند کلی کم آبی در ایران و خاورمیانه چیزی است که 50 سال گذشته داده ها را آنالیز کنیم شاهدیم بحث گرمایش زمین و تغییر اقلیم در سطح جهانی هم معضل بزرگی است و جزء بحث های سیاسی طراز اول جهانست. اقلیم کشور ما جدای از اقلیم جهانی نیست، طی 50 سال گذشته دو درجه دمای کشور افزایش یافته و این افزایش دما باعث تبخیر و تعرق بیشتر و احتیاج آبی بیشتر می گردد. بعلاوه بیلان یا میانگین بارش کشور از 50 سال گذشته تا به امروز، به 235 میلی متر رسیده است. حدود 40-30 میلی متر از بارش میانه کشور کم شده و این چیزی جز تغییر اقلیم و گرمایش زمین نیست که اثرات را به این گونه در منابع آبی در دسترس گذاشته است و براساس پیش بینی های قطعی به نظر می رسد این فرایند ادامه دارد. گرمایش نیز ادامه دارد، چون منابع آلاینده یا گازهای دی اکسیدکربن و متان در جو درحال افزایش است. اگر امروز سطح آنها افزایش یابد، تخمین می زنیم تا 50 سال آینده گرمایش زمین ادامه داشته باشد که به خاطر گازهای موجود در جو است. بعلاوه کشورها سیاست های خود را در کنترل منابع آلاینده جو و گازهای گلخانه ای به صورت عملی آن طور که باید پیش نبرده اند، خیلی از کشورها ازجمله کشور ما تعهداتی که داده اند را به نوعی به درستی اجرا ننموده اند. فراوری برق و مصرف انرژی از سوخت های فسیلی مهم ترین دلیل افزایش گازهای گلخانه ای است.

غلبه بر خشکسالی با بارورسازی ابرها سرابی بیش نیست

اخبار و گزارش های مربوط به مساله کم آبی را که می خواندم، یکی از سوالات و البته ادعاها برای جبران کم آبی سناریوی نخ نمای بارورسازی ابرها بود. درباره این سناریو وظیفه شرح داد: ابدا چنین نیست. باروری ابرها در هیچ جای جهان رافع احتیاج آبی مورد انتظار نیست، چه پروژه های عملیاتی و چه پروژه های تحقیقاتی که اجرا شد، آن طور که باید پاسخ نداده است. یک سری المان هایی در طبیعت وجود دارد که ما نمی توانیم بر آنها فائق آییم، به خصوص در منطقه خشکی همانند ایران هم خیلی پاسخگو نیست. شاید در جاهایی که پرباران است، به خصوص کشورهایی که در حاشیه دریا قرار دارند، وقتی رطوبت از دریا می آید فاقد هسته های تراکم در غلظت مناسب است و می توان ابرها را بارور کرد و غلظت هسته های تراکم را بالا برد و بارندگی را افزایش داد ولی در کشور ما که در حاشیه کویر است و مملو از ذرات غباری است که از خاک به وسیله باد بلند می گردد، این موضوع خیلی امیدوارکننده نیست. ممکن است در جاهایی بعضی مواقع جواب دهد ولی این به طورکلی نباید امیدوارکننده باشد که به وسیله کم آبی را حل کنیم. این موضوع قابل اعتنا نیست که بخواهیم به آن بها دهیم ولی می توانیم به صورت مقطعی در بعضی منطقه ها استان ها آن را اجرا کنیم و درصدی بارش استان را درجاهایی که کوهستانی هستند، تغییر دهیم، ضمن اینکه در کشور ما وقتی رطوبت از غرب وارد می گردد، از شرق خارج می گردد. اگر شما بخشی از رطوبت را در بالادست این جریان از جو بگیرید واقعا کسی می تواند در پایین دست این رطوبت را دریافت کند؟ فرضا رطوبت را در آذربایجان بگیریم در خراسان با کمبود رطوبت روبرو نمی شویم؟ اینها سوالاتی است که هنوز کسی به آنها پاسخ جدی نداده است و این فکر که با بارور کردن ابر می توان بر این مشکل غلبه کرد، سرابی بیش نیست.