کبیر کوه ؛ بام استان ایلام - وبلاگ خرید اینترنتی

به گزارش وبلاگ خرید اینترنتی، اگر به استان های غربی کشور که رشته کوه زاگرس از آن ها عبور نموده سفر نموده باشید حتما منظره ها خاص و صخره ای که پوشیده از درختان بلوط هستند را از نزدیک دیده اید. حال دیواری بزرگ و مرتفع از این چین خوردگی ها را در نظر بگیرید که تا چشم کار می نماید به پیش رفته باشد. این همان تصویریست که پس از روبرو شدن با کبیر کوه مشاهده خواهید کرد. کبیر کوه خط الراسی طولانی در غرب زاگرس و واقع در استان ایلام است که از نزدیکی جنوب شهر ایلام آغاز شده و با رسیدن به رودخانه کرخه انتها می یابد.

جهت این رشته کوه در راستا 175 کیلومتری اش از سمت شمال غرب به جنوب شرق می باشد و در دل خود غارها، دیواره های صخره ای، دره های عمیق و چشمه های بسیاری را جای داده است. علاوه بر کبیر کوه در این منطقه خط الراس های نسبتا طولانی دیگری نیز وجود دارد که شاید کوه اهوران در 83 کیلومتری شرق شهر ایلام مشهورترین آن ها باشد. با این حال هیچ کدام از این رشته ها از نظر وسعت و گستردگی با کبیر کوه قابل قیاس نیستند. با وبلاگ خرید اینترنتی همراه باشید تا سفری به استان ایلام با این ناحیه زیبا و تماشای بیشتر آشنا شویم.

مشخصات و موقعیت جغرافیایی کبیر کوه

کبیر کوه مهمترین و بزرگترین رشته کوه استان ایلام است که با طول 175 کیلومتر و عرض بین 45 تا 80 کیلومتر، مساحتی به وسعت 950000 هکتار یعنی حدود نیمی از مساحت کل استان را در بر گرفته است. از شهرهای مهم جبهه شمالی کبیر کوه می توان جعفرآباد، بدره، دره شهر و ماژین نام برد و در جبهه جنوبی اش نیز شهرهای سراب باغ، آبدانان و ارکواز قرار دارند. دیوار منظم کبیر کوه به دوره کرتاسه تعلق دارد و وجود فسیل های متعدد در این ارتفاعات بیانگر آن هستند که پیش از برخورد صفحات اوراسیا و عربستان که به شکل گیری رشته کوه زاگرس انجامید، زمین های این ناحیه در بستر دریای باستانی قرار داشته اند.

جنس سنگ های رسوبی و آهکی کبیر کوه باعث شده غارهای متعددی در آن بوجود آیند که از مهمترینشان باید به غار آقامیر، بره زرد، خفاش و چل سین اشاره نمود. بارش مناسب در این کوهستان سبب جوشیدن چشمه های فراوان و بوجود آمدن حوضچه ها و دریاچه هایی در اطرافش شده که برای حیات جانوری و جوامع انسانی اطراف نقش حیاتی ایفا می نمایند. حیات گیاهی و جانوری این منطقه بدلیل متغیر بود ارتفاع و داشتن ناهمواری های متعدد بسیار متنوع و غنی است و در کمتر جایی از کشور و منطقه می توان مشابه آن را یافت. قلل بسیاری بر روی خط الراس طولانی کبیر کوه جای گرفته اند که از میانشان می توان به کان صیفی، ورزرین، سیوان، گردل، مواز، سیاه کوه، سمند، تخت پیران، اناران، آبدانان، بنداش، سرمیدان، خردم، کمرسفید، یک شبه و میوره اشاره نمود.

بلندترین نقطه کبیر کوه کجاست؟

قله کان صیفی بلندترین نقطه کبیر کوه و نیز بلندترین قله استان ایلام می باشد. کوه اهوران نیز که رشته ای جداگانه در شمال استان ایلام و به موازات کبیر کوه در 70 کیلومتری شرق آن است دارای قله ای به ارتفاع 2120 متر می باشد که قله ای زیبا و سنگی در میان جنگل های انبوه بلوط پدید آورده است. تماشای قله های برف گرفته کبیر کوه از دشت های پست و کم ارتفاع اطراف که در تابستان دمایشان گاهی از مرز 50 درجه سانتی گراد نیز عبور می نماید واقعا حیرت انگیز است.

جاذبه های تماشای کبیر کوه

نمای توپوگرافی منطقهسفرمان در امتداد خط الراس کبیر کوه را از شمال غرب آن و دره ای که رودخانه کنجانچم از میانش جریان دارد شروع می کنیم و تا رودخانه کرخه در جنوب شرق به پیش خواهیم رفت. در این راستا از دره های عمیق و صخره های صعب العبور، جنگل های بلوط و قله های پوشیده از برف خواهیم گذشت و تا جای ممکن سعی می کنیم به معرفی جاذبه های گوناگون طبیعی و تاریخی دامنه های این کوهستان وسیع و تماشای بپردازیم.

منطقه حفاظت شده کبیر کوه

این منطقه حفاظت شده به وسعت 17923 هکتار بدلیل قرار گرفتن در ارتفاعات صخره ای و بکر کبیر کوه حیاتی غنی از گیاهان و جانوران مختلف را در خودش جای داده است. تنوع ارتفاعی 950 تا 2790 متری این ناحیه زیست بوم های مختلفی را در دل خود ایجاد نموده که از اهمیت اکوتوریسم بالایی برخوردار هستند.

گونه درختی اصلی این منطقه و بطور کلی کوهستان کبیر کوه بلوط ایرانی است و همچنان که ارتفاع خود را افزایش دهیم شاهد متراکم تر شدن آن خواهیم بود. درخت لرگ نیز که جزو گونه های نادر گیاهی و بومی ایران بحساب می آید در اطراف آبراهه ها و چشمه های منطقه بدره بچشم می خورد. از دیگر گونه های گیاهی کبیر کوه می توان به زبان گنجشک، داغداغان، ارژن، آلبالوی وحشی، پرسیاوش، اسپند، دافته، بومادران، جو دوسر، بادام، زالزالک؛ تمشک، کنگر، ریواس، پنیرک و ملیکا نیز اشاره نمود.

شرایط خاص و ناهمواری ها و صخره های متعدد همراه با بیشه زارها و دره های عمیق که زیستگاه های گوناگون را در خود جای داده اند سبب شده جانوران زیادی در این منطقه زندگی نمایند. از میان گونه های حیات وحش منطقه کبیر کوه باید خرس قهوه ای، پلنگ، گربه وحشی، کاراکال، کل وبز، گرگ، شغال، روباه، کفتار، راسو، گراز، خرگوش، سنجاب ایرانی، خارپشت، انواع پرندگان شکاری و کبک را نام برد. سفر به این پارک ملی در فصل بهار و تماشای چشم انداز ها بدیع و طبیعت دست نخورده اش تجربه ای فراموش نشدنی برایتان رقم خواهد زد.

قله کان صیفی

قله کان صیفی بلندترین نقطه خط الراس کبیرکوه و مرتفع ترین کوه استان ایلام است. این قله زیبا با ارتفاع 2820 متر در جنوب روستای چنارباشی واقع شده است. صعود به قله علاوه بر جبهه شمالی که از روستای چنارباشی شروع می گردد از جبهه جنوبی نیز امکان پذیر است. جبهه جنوبی نسبت به جبهه شمالی که دارای دهلیزها و راستاهای صخره ای و ریزشی است راستای آسان تر و معمول تر بحساب می آید که برای صعود در فصل زمستان و بهار توصیه می گردد.

بمنظور صعود از جبهه جنوبی باید از 53 کیلومتری محور ایلام به آبدانان و سه کیلومتری روستای چشمه پهن و از کنار یک پل بزرگ وارد راستا قله شد. بیشتر این راه شش کیلومتری از این جا تا قله شن اسکی و سنگلاخ است و راه پاکوب مشخصی در آن دیده نمی گردد. غار آقامیر نیز در این جبهه واقع شده که حین صعود می توانید از آن بازدید کنید.

علاوه بر دو راستا قبلی از روستای گنجه در شمال قله نیز می توان به آن رسید. در این ناحیه با عبور از یال های سنگی و گذر از جنگل های بلوط خود را پس از حدود دو ساعت پیاده روی به خط الراس کبیر کوه رسانده و از جنوب شرق آن را صعود خواهید کرد. در شمال و سینه کش قله چشمه کان صیفی واقع شده است که نام قله نیز از روی این چشمه جوشان و مرتفع گرفته شده است. از روی قله کان سیفی چشم انداز ای زیبا و وسیع به اطراف می توانید ببینید و کوه اهوران نیز در دوردست قابل مشاهده است.

تنگه بهرام چوبین

این تنگه کم عرض و مرتفع با موقعیت استراتژیک در مجاورت روستای ارمو و در ضلع غربی راستا جاده دره شهر به پلدختر، در دامنه کبیر کوه واقع شده است. در تنگه می توان آثار به جای مانده از دیوار و دژهای نظامی متعلق به بهرام چوبین، از ژنرال های دوره ساسانی را مشاهده کرد که در زمان شورش علیه خسروپرویز، برای پناه گرفتن از آن استفاده می نموده اند. این مجموعه شامل قلعه ای از سنگ و گچ و پلکانی بر روی دیواره های سنگی است که در کنارشان چهار آب انبار سنگی و ناودانکهای ارتباطی برای نگهداری طولانی مدت آب شرب بچشم می خورد. در سفر به دره شهر تماشا از این تنگه زیبا و آثار تاریخی اش را حتما پیشنهاد می کنم.

غار آقامیر

این غار بنام کاشف خود که از شکارچیان محلی بوده نامگذاری شده است. غار اقامیر مرتفع ترین غار کبیر کوه می باشد که در ارتفاعات 2362 متری جبهه جنوبی قله کان صیفی واقع شده است. دهانه غار تقریبا مخفی و کوچک است اما بلافاصله پس از کمی پیمایش به تالاری با سقفی چهل متری راه می یابد. ستون های آهکی این غار بدلیل بزرگی و قطر زیادشان بسیار معروفیت پیدا نموده اند. عمق غار 238 متر است که به احتمال فراوان امکان کاوش و پیش روی در آن هنوز وجود دارد. پیمایش این غار نیاز به لوازم فنی ندارد و تنها باید چراغ قوه و باتری همراه با کفش مناسب بدلیل لغزنده بودن کف غار همراه داشته باشید. در پایین دست دهانه غار چشمه ای وجود دارد که بدلیل سرمای زیاد آب آن سرتزن نام گرفته است.

آبشار هفت آسیاب

این آبشار تماشای یکی از منطقه ها بکر و زیبای دره شهر است. آبشار 60 متری هفت آسیاب از کبیر کوه سرچشمه می گیرد و با گذشتن از دامنه ریواس کوه پایان وارد رودخانه سیمره می گردد. برای تماشا آبشار باید 20 کیلومتر را در جاده دره شهر به پلدختر طی کنید و با کنار پل تاریخی گاومیشان و وارد شدن به جاده روستای داراب آباد و دو ساعت پیاده روی خود را به آن برسانید.

تنگه و غار کول کنی

این منطقه در 138 کیلومتری جاده خرم آباد به اندیمشک قرار گرفته است. راستا دسترسی به تنگه از روستای ماژین در کنار رودخانه سیمره می گذرد. دیوارهای سربه فلک کشیده این تنگه زیبا و آثار ساختمانی پراکنده ای که در جای جای تنگه با رنگ و ملاط یافت می شوند و به پیش از اسلام تعلق دارند بسیار تماشای هستند. در خاتمهی تنگه کول کنی چشمه ای گوارا وجود دارد که نوشیدن آب آن پس از طی کردن راستا واقعا لذت بخش است. یکی از آثار تماشای این تنگه عمیق جویی است که از روی دیواره شرقی کوه و محل فرو ریختن آب تا دهانه تنگه به پهنای 30 تا 40 سانتی متر کشیده شده و بیش از یک کیلومتر طول دارد.

رسیدن به غار کول کنی بدلیل قرار گرفتن دهانه اش بر روی دیواره ای به ارتفاع 50 متر سخت است و نیاز به ابزار فنی دارد. در روایات آمده که این غار بنا به وصیت نامه انوشیروان محل دفن این پادشاه ساسانی می باشد. علاوه بر این غار حدود 12 دخمه دیگر در طول تنگه نیز وجود دارند که آثار سفالین یافت شده درونشان احتمال دفن شدن انوشیروان را در این تنگه قوت می بخشند.

دریاچه دوقلوی سیاه گاو

این دریاچه های زیبا در جنوب شرقی شهر آبدانان، و هشت کیلومتری روستای سراب باغ قرار دارند. این جاذبه بکر و کمتر شناخته شده از دو دریاچه در نزدیکی یکدیگر تشکیل شده که با یکدیگر اختلاف ارتفاع دارند و به وسیله کانالی طبیعی به طول 70 متر به یکدیگر متصل شده اند. آب این دو دریاچه بسیار زلال و پر از ماهی است و عمقی بیش از 20 متر دارند. منبع آبی این دو دریاچه رودخانه سیاه گاو است که پس از وارد شدن به دریاچه اول و عبور از کانال اشاره شده به دریاچه دوم ریخته و سپس از آن به شکل رودخانه ای خروشان خارج می گردد. علاوه بر این رود چشمه هایی نیز در کف دریاچه وجود دارند که املاح معدنی و گوگردی دریاچه از آن ها تامین می گردد. تماشا این چشم انداز طبیعی و بی نظیر و فرصت آب تنی در حوضچه زیبایش را در سفر به کبیر کوه و شهر آبدانان هرگز از دست ندهید.

دره خزینه

این دره تماشای و شگفت انگیز که به گرندکانیون ایران نیز معروفیت دارد، در بالادست رودخانه کرخه و در میانه های جاده پلدختر به اندیمشک و نواحی شمالی کبیرکوه واقع شده است. مشهورترین قسمت این دره پیچی طبیعی در راستا رودخانه است که به زیبایی درون صخره ها را شکافته و به پیچ نعل اسبی معروفیت دارد. در گذشته نچندان دور بلندترین پل معلق خاورمیانه بطول 112 متر و در ارتفاع 85 متری بر روی این دره عمیق قرار داشت که تجربه عبور کردن از آن بسیار هیجان انگیز بود. متاسفانه در حال حاضر این پل تماشای که گردشگران فراوانی را به سوی خود می کشاند به وسیله افرادی ناشناس تخریب شده است. عبور از دره های عمیق و پرآب و تماشای زیبایی های این شگفتی طبیعی با توجه به سهولت رسیدن به آن می تواند تجربه ای خاطره انگیز و تکرارنشدنی باشد.

تالاب های پل دختر

این مجموعه یازده گانه تالاب در دامنه شمالی ارتفاعات کبیرکوه و در ارتفاع 500 متری کوه چول قرار دارند. بدلیل قرار گرفتن تالاب های پلدختر در راستا مهاجرت پرندگان، هرساله در فصل پاییز گونه های مختلف پرنده از سیبری به این ناحیه می آیند که از بینشان می توان قوی گنک، حاجی لک لک، چنگر، خوتکا، غاز خاکستری، حواصیل، اگرت و کشیم را نام برد. حضور این پرندگان چشم انداز ها زیبایی را در این پهنه های آبی پدید می آورد. از گونه های گیاهی این ناحیه می توان به سرخس آبزی، پونه، یونجه، شبدر، جلبک سبز، شقایق و خارشتر اشاره نمود. بر اساس مطالعات اجرا شده بارش های جوی تامین نماینده آب این تالاب ها هستند. تماشای پرندگان مهاجر که در فصل بهار و پاییز به این تالاب ها سفر می نمایند واقعا حیرت انگیز و تماشای است.

پل تاریخی گاومیشان

این پل باستانی که به دوره ساسانیان تعلق دارد در فاصله 30 کیلومتری دره شهر و در مرز بین دو استان ایلام و لرستان بر روی رودخانه سیمره واقع شده است. عرض دهانه یکی از طاق های این پل با بیش از 50 متر بعنوان بزرگترین دهانه معماری دنیا باستان شناخته می گردد. طول پل حدود 175 متر و عرض سطح آن بیش از 8 متر می باشد. طبق روایات تاریخی در جریان عقب نشینی سپاه ایران در جنگ با اعراب یکی از دهانه های این پل تخریب می گردد. در ساخت این پل تماشای از ملاط، آجر و سنگ استفاده شده و در چشمه طاق هایش می توان آثار بازسازی دوره های صفوی و قاجاریه را مشاهده کرد. در حال حاضر پل گاومیشان مورد بازسازی قرار گرفته و بدلیل قرارگیری در کنار جاده دره شهر به پلدختر می توان بسادگی از آن بازدید کرد.

قلعه پشت قلا (پشت قلعه)

این محوطه باستانی در پنج کیلومتری جنوب شهر آبدانان و بر روی تپه ای بلند احداث شده است. در ساخت این دژ بزرگ مصالح سنگ و گچ بکار رفته و آثاری از برج های نگهبانی، بارو، شاه نشین، اتاق های مسکونی و پلکان را در آن می توان مشاهده کرد. با آنالیز های بعمل آمده در قلعه و مطالعه سفالینه های کشف شده در آن تخمین زده می گردد که قدمتش به زمان ساسانیان برسد. باستان شناسان اعتقاد دارند که پشت قلا کاربری نظامی داشته و دارای خندقی طبیعی دورتادور خود است که رودخانه دویرج بخشی از آن را تشکیل می دهد. گفته می گردد این قلعه رابطی میان قلعه های نظامی هزاردرب بوده که به وسیله تونلی ارتباطی به یکدیگر راه داشته اند. متاسفانه بنای قلعه در سال های اخیر رو به ویرانی بوده و امیدواریم بزودی شاهد بازسازی آن باشیم.

غار بره زرد

این غار در 45 کیلومتری جاده ایلام به دره شهر و در نزدیکی روستای پاکل واقع شده است. در داخل غار ستون ها و مجسمه های استالاکتیتی و استالاگمیتی زیبایی در گذر زمان بوجود آمده که بسیار تماشای هستند. غار بره زرد 350 متر عمق داشته و یک حوضچه آبی نیز در آن وجود دارد. ارتفاع بعضی از تالارهای این غار شگفت انگیز به 12 متر نیز می رسد و هوای درون آن بشدت سرد است. سرمای زیاد هوا باعث شده در هیچ دوره ای درون غار به سکونتگاه انسانی و جانوری تبدیل نگردد که این موضوع خودش به بکر و دست نخورده بودن آن یاری نموده است. بدلیل تنگ بودن دهانه غار تنها امکان عبور یک نفر از آن وجود دارد. برای رسیدن به غار بره زرد از روستای پاکل حدود سه ساعت کوهپیمایی در پیش خواهید داشت.

تنگه کافری و شهر تاریخی شهداد

این تنگه زیبا که در بالادست دریاچه سد سیمره واقع شده و با داشتن چشم اندازی بی نظیر درحال حاضر به یکی از پربازدیدترین منطقه ها گردشگری استان ایلام تبدیل شده است. علاوه بر چشم انداز ها بدیع و حیرت انگیز، آثاری باستانی متعلق به سه هزار سال پیش از میلاد و عصر مفرغ و آهن در محوطه آن کشف شده که اهمیت تاریخی این ناحیه را نشان می دهند. در حال حاضر امکاناتی برای قایقرانی و ماهیگیری و عبور از میان تنگ کافری برای مسافران ایجاد شده که شدیدا مورد استقبال قرار گرفته است. این تنگه تماشای از جمله مقاصدی است که در سفر به کبیر کوه حتما باید به آن سفر کنید.

کبیر کوه با داشتن تماشای های فراوان و چشم انداز ها طبیعی بسیار در اطراف خود به زمان زیادی برای کاوش و گشت وگذار در اطراف خود نیاز دارد. متاسفانه شکار بی رویه و جاده سازی و تخریب های جنگل های منطقه آسیب های جبران ناپذیری به پیکره کبیر کوه وارد نموده اند و امید است با توجه بیشتر مسئولین شاهد بازیابی و ترمیم بخشی از آن ها باشیم. همچنین شرایط خاص محیطی و صخره ای بودن کوهستان های منطقه فرصت احیای گونه های جانوری مانند کل وبز را بوجود آورده اند که در صورت سرمایه گذاری و مراقبت می توان مجددا گله های پرتعداد آن ها را بر روی دیواره های سنگی کبیر کوه مشاهده کرد.

امید است با معرفی بیشتر استان ایلام و جاذبه های تماشای اش شرایط مناسب تری برای پذیرایی از مسافران در این منطقه محیا گردد. در هر دره این کوهستان بی خاتمه مکانی تماشای واقع شده است که شاید در نوشتار به آن پرداخته نشده باشد، حتما اگر جایی را می شناسید و یا اطلاعات بیشتری درباره این ناحیه دارید آن را با ما در بخش نظرات در میان بگذارید.

منبع:سـفـرزون